در فضای مجازی، تبلیغات گستردهای دیده میشود درباره «چسبهای درمانی دیابت» یا «پکیج چسبها» که ادعا میکنند میتوانند با فناوری جذب پوستی (TTS) مواد مؤثره را وارد بدن کرده و بدون نیاز به دارو یا تزریق، قند خون را تنظیم کنند.
اما آیا این ادعاها در مقالات علمی تأیید شدهاند؟ تحقیقات ما مستقیماً روی پایگاههای PubMed، Scopus و گایدلاینهای بینالمللی مانند ADA و NICE متمرکز شده است تا وضعیت حقیقی را بررسی کند.
بررسی ها
طبق گایدلاینهای معتبر (ADA 2025 و NICE) و شواهد منتشرشده در PubMed و Scopus، هیچ چسب یا پچ گیاهی یا ترکیبی برای کنترل قند خون در دیابت توصیه نشده است، و شواهد انسانیِ باکیفیت برای اثربخشی آنها در کاهش قند وجود ندارد. پچهای ترانسدرمال معتبر فعلی در دیابت مربوط به درد نوروپاتیک (کپسایسین ۸٪) هستند، نه کنترل قند.
ادعای سازندگان vs شواهد علمی
| ادعای مطرحشده | آنچه علم میگوید |
|---|---|
| «TTS مواد فعال را از پوست وارد خون میکند و قند را سریع و پایدار تنظیم میکند.» | در گایدلاین ADA 2025 و NICE هیچ جایگاهی برای پچهای گیاهی/مولتیپچ در کنترل گلیسمی وجود ندارد و پروژههای پچ انسولین عمدتاً در فاز پیشبالینی هستند. منابع: Standards of Care in Diabetes |
| «چسبها عوارض گوارشی داروهای خوراکی را ندارند و کارآمدترند.» | هیچ کارآزمایی بالینی تصادفیشده باکیفیت منتشر نشده است که نشان دهد این پچها HbA1c یا قند را بهتر از درمان استاندارد کاهش میدهند. |
| «کاهش التهاب، بهبود گردش خون، حمایت از پانکراس.» | این ادعاها در حیوانات یا مطالعات آزمایشگاهی دیده شدهاند؛ اما ترجمه انسانی آنها ثابت نشده است. |
| «چسبهای امگا۳ برای متابولیسم مفیدند.» | شواهد مؤثر امگا۳ عمدتاً در فرم خوراکی یا تزریقی است، نه از طریق پوست. |
| «پکیجهای چندچسبه بر پایه بررسیهای بالینی طراحی شدهاند.» | اگر تحقیق بالینی معتبر وجود داشت، در PubMed یا Scopus قابل یافتن بود — اما یافته نشد. |
جایگاه واقعی پچها در درمان دیابت
| نوع پچ | هدف درمانی اثباتشده | منبع علمی |
|---|---|---|
| پچ کپسایسین ۸٪ | درمان درد نوروپاتی دیابتی (نه کنترل قند) | Capsaicin 8% Patch in Painful Diabetic Peripheral Neuropathy (PubMed) |
| پچ انسولین تحقیقاتی | مرحله پیشبالینی | — |
| پچهای گیاهی یا مولتیپچ | فاقد شواهد انسانی معتبر | — |
پیامدهای ایمنی و عملی
-
ممکن است باعث تأخیر در شروع یا ادامه درمانهای اثباتشده شود
-
امکان حساسیت، درد یا سوزش پوست در محل چسب
-
در صورت جذب سیستمیک نامشخص، خطر هایپوگلیسمی یا تداخل دارویی
-
اغلب ترکیب و دوز ماده فعال در چنین محصولات مشخص و استاندارد نیست
نتیجهگیری
تا اکتبر ۲۰۲۵، هیچ چسب یا پچ گیاهی برای کنترل قند خون در گایدلاینهای معتبر توصیه نشده است. درمان دیابت باید بر اساس سبک زندگی سالم، رژیم غذایی، داروهای استاندارد، پایش منظم قند خون و آموزش بیمار (DSMES) باشد.
اگر قصد استفاده از چنین پچهایی را دارید، فقط به عنوان مکمل آزمایشی و با نظارت دقیق پزشک و پایش مداوم قند خون عمل کنید.
منابع
-
Standards of Care in Diabetes – ADA (نسخه 2025)
-
Capsaicin 8% Patch in Painful Diabetic Peripheral Neuropathy — مطالعه RCT ۱۲ هفتهای (PubMed)
-
Capsaicin 8% patch repeat treatment over 52 هفته — مطالعه طولانیمدت ایمنی (PMC)
-
Review: Topical capsaicin در نوروپاتی دیابتی — کاهش علائم درد (PubMed)
-
Review کلان پچ کپسایسین در درد نوروپاتی — بررسی بالینی و ایمنی (PubMed)