شیلاجیت چیست؟ آیا درمان دیابت است؟ شیلاجیت همان مومیا است؟ ارتباط دیابت و شیلاجیت چیست؟
سلام وقت بخیر
سلاجیت یا مومیا، مادهای طبیعی و معدنی است که از شکافهای کوهها بهدست میآید و در طب سنتی برای افزایش انرژی، تقویت قوای جنسی و بهبود سلامت کلی استفاده میشود. برخی مطالعات اولیه نشان دادهاند که سلاجیت ممکن است به تنظیم قند خون و بهبود حساسیت به انسولین کمک کند، اما درمان قطعی دیابت نیست و نیاز به مطالعات بسیار زیادی هست.
درمان و کنترل دیابت نه با مصرف مواد معدنی و طبیعی و اکتفا به طب سنتی بلکه با کنترل دریافت غذایی تحت نظر متخصصین تغذیه و همینطور رژیم دارویی درست تحت نظر پزشک معالج ممکن میشود.
ریحانه پورمومنی
مشاور تغذیه و رژیم درمانی
ش.ن.پ:۱۰۰۱۳_ت
درود سرکار خانم پورمومنی عزیز ، از پاسخ دقیق و علمی شما صمیمانه سپاسگزارم.
با توجه به توضیح برخی فروشنده ها که میگوید برای کاهش تلخی و «بوی شدید گوسفندی» به شیلاجیتِ پاکستانی عصارهٔ شیرینبیان و شیرهٔ نبات افزوده و مدعی «افزایش جذب و اثربخشی» است، خواهشمندم بفرمایید: با در نظر گرفتن شرایط بیماران دیابتی، آیا چنین فرآوردهای از نظر بهداشتی و علمی قابل توصیه است یا به دلیل قندِ افزوده، عوارض بالقوهٔ گلیسیریزینِ شیرینبیان (افزایش فشارخون/کاهش پتاسیم) و ریسک آلودگی های مختلف، پرهیز و عدم استفاده بهتر است؟
همچنین ارزیابی شما از کیفیت شواهد موجود چیست—آیا مطالعات منتشرشده واقعاً از نظر طراحی (RCT، حجم نمونه، پیامدهایی مثل FPG/HbA1c، مدت پیگیری) اعتبار کافی دارند و در مجلات معتبرِ نمایهشده در PubMed/Scopus با درجهٔ اعتبار قابلقبول چاپ شدهاند؟
باسلام و احترام
ممنون از توجه دقیق شما و ارائه ی نکاتی ارزشمند در این زمینه
با توجه به شرایط بیماران دیابتی، توصیه به استفاده از شیلاجیت پاکستانی که با عصارهٔ شیرینبیان و شیرهٔ نبات ترکیب شده است، بهویژه در صورت عدم نظارت پزشکی، بهطور کلی توصیه نمیشود اما در ارتباط با مطلب اول ما فرض رو بر این گرفتیم که محصول استفاده شده بصورت خالص و با تاییدیه ی ازمایشگاه به دست مصرف کننده میرسه اما در صورت اینکه مواد افزودنی به محصول اضافه شود یا در معرض الودگی قرار بگیرید قطعا پتانسیل استفاده نخواهد داشت.
دلایل عدم توصیه:
۱/وجود قند افزوده (شیرهٔ نبات): افزودن شیرهٔ نبات به شیلاجیت میتواند بار قندی محصول را افزایش دهد، که برای بیماران دیابتی میتواند منجر به افزایش ناخواستهٔ قند خون شود.
۲/عوارض جانبی شیرینبیان (گلیسیریزین): شیرینبیان حاوی گلیسیریزین است که میتواند منجر به افزایش فشار خون و کاهش سطح پتاسیم در بدن شود. این اثرات میتواند برای بیماران دیابتی که ممکن است مشکلات قلبی-عروقی نیز داشته باشند، خطرناک باشد.
۳/ریسک آلودگیهای میکروبی و فلزات سنگین: شیلاجیتهای غیر استاندارد ممکن است حاوی آلودگیهای میکروبی و فلزات سنگین باشند. مطالعات نشان دادهاند که شیلاجیتهای طبیعی ممکن است حاوی یونهای فلزات سنگین باشند که در صورت مصرف بیش از حد میتوانند خطرناک باشند.
اما در ارتباط با مطالعات انجام شده در این زمینه که در مطلب اول هم ذکر شد که محدود بوده و همینطور نیاز به مطالعات بیشتر میباشد موارد زیر را باید در نظر گرفت:
ارزیابی شواهد علمی:
مطالعات محدودی در مورد اثرات شیلاجیت بر دیابت وجود دارد. برخی از این مطالعات نشان دادهاند که شیلاجیت ممکن است حساسیت به انسولین را بهبود بخشد و التهاب را کاهش دهد اما غالبا همراه با مکمل های دیگر این اثر را دارد. با این حال، این مطالعات معمولاً با حجم نمونهٔ کوچک و مدت پیگیری کوتاه بودهاند یا مطالعات حیوانی بوده و در مرحله ی مطالعات انسانی تست نشده است.
دو مطالعه ی منتشر شده در این زمینه:
توصیههای بهداشتی:
_پرهیز از مصرف بدون مشورت پزشکی: استفاده از ترکیبهای حاوی شیرینبیان و شیرهٔ نبات برای بیماران دیابتی توصیه نمیشود، مگر تحت نظر پزشک متخصص.
_انتخاب محصولات با کیفیت: در صورت تمایل به استفاده از شیلاجیت، انتخاب محصولات با کیفیت و معتبر که آزمایشهای لازم را گذراندهاند، اهمیت دارد.
_مشورت با پزشک: قبل از شروع هر مکمل جدید، بهویژه برای بیماران دیابتی، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه ضروری است.
در نهایت، با توجه به محدودیتهای موجود در شواهد علمی و پتانسیل عوارض جانبی، استفاده از ترکیبهای حاوی شیرینبیان و شیرهٔ نبات برای بیماران دیابتی اصلا و قطعا توصیه نمیشود.