خیلیها میگن استرس باعث چربی دور شکم میشه. واقعاً از نظر علمی این درسته؟ نقش کورتیزول تو این چیه؟
با سلام و وقت بخیر
بله، از نظر علمی کاملاً درسته که استرس مزمن میتونه باعث افزایش چربی دور شکم (چربی احشایی) بشه و هورمون اصلی که در این فرایند نقش داره کورتیزول هست.
بیایید علمی و شفاف بررسیش کنیم:
۱. کورتیزول چیست؟
کورتیزول یک هورمون استروئیدیه که توسط غده فوقکلیه (آدرنال) در پاسخ به استرس (فیزیکی یا روانی) ترشح میشه. بهش میگن:
هورمون استرس
نقشهای مهمی داره:
افزایش قند خون
مهار سیستم ایمنی
افزایش تمرکز و انرژی کوتاهمدت
اما وقتی مزمن و زیاد باشه، آثار منفی زیادی داره — از جمله افزایش چربی شکمی.
۲. کورتیزول و چربی دور شکم (چربی احشایی)
کورتیزول:
1.چربی بیشتری به سمت شکم هدایت میکنه
سلولهای چربی در ناحیه شکم، نسبت به کورتیزول حساستر هستن.
•وقتی کورتیزول بالاست، بدن تمایل داره چربی رو در ناحیه شکم ذخیره کنه نه جاهای دیگه.
2.باعث افزایش اشتها میشه
•بهویژه تمایل به خوردن کربوهیدرات ساده (مثل نان، شیرینی، چیپس)
•چرخهای ایجاد میشه: استرس کورتیزول ↑
اشتها ↑
پرخوری
چاقی
3.کاهش عضله و افزایش چربی
•کورتیزول بالا باعث تخریب بافت عضلانی میشه (catabolism)، در حالی که ذخیره چربی افزایش پیدا میکنه.
چرخهی استرس و چربی شکم:
استرس مزمن
↓
کورتیزول بالا
↓
افزایش اشتها + چربی احشایی بیشتر
↓
افزایش التهاب و مقاومت به انسولین
↓
چاقی شکمی و افزایش ریسک بیماریهای متابولیک
چرا چربی شکمی مهمه؟
چربی احشایی فقط ظاهر نیست — یک بافت فعال متابولیکه:
•ترشح سایتوکاینهای التهابی
•افزایش ریسک: دیابت نوع ۲، بیماری قلبی، سندروم متابولیک
نتیجه علمی:
بله، استرس مزمن از طریق افزایش کورتیزول میتونه باعث چاقی شکمی بشه.
پس فقط رژیم و ورزش کافی نیست؛ مدیریت استرس (مثلاً از طریق مدیتیشن، خواب کافی، تمرین تنفس، یوگا یا رواندرمانی) هم برای کنترل وزن خیلی مهمه.
سیده ریحانه پورمومنی
مشاور تغذیه و رژیم درمانی
ش.ن.پ:۱۰۰۱۳_ت