خیلی از افراد حتی با رژیم و ورزش، شکمشون لاغر نمیشه ولی جاهای دیگه بدن لاغر میشه. می‌خواستم دلیل علمی‌ش رو بدونم. چرا چربی شکم مقاوم‌تره به کاهش وزن؟
چرا چربی شکم مقاوم‌تر از سایر نواحی بدن است؟
1. نوع چربی در ناحیه شکم با سایر نواحی فرق دارد
چربی‌های بدن از نظر عملکرد و پاسخ متابولیک یکسان نیستند:
- چربی زیرجلدی (subcutaneous): چربی سطحی که در ران، بازو یا پهلوها ذخیره می‌شود
- چربی احشایی (visceral): چربی عمیق‌تر داخل شکم، که اطراف اندام‌هایی مثل کبد، پانکراس و روده‌ها قرار دارد
چربی احشایی (که مسئول “شکم بزرگ و سفت” است):
- هورمون‌سازتر، مقاوم‌تر به انسولین و التهابی‌تر از سایر چربی‌هاست
- نسبت به لیپولیز (تجزیه چربی) مقاوم‌تر است
- با هورمون استرس (کورتیزول) تعامل زیادی دارد
2. توزیع گیرنده‌های چربی در بدن متفاوت است
سلول‌های چربی دارای دو نوع گیرنده برای پیام‌های مغزی هستند:
| گیرنده | عملکرد | در کجا بیشتر است؟ |
|---|---|---|
| β (بتا) | تسریع در تجزیه چربی | در ران، بازو و باسن بیشتر است |
| α (آلفا) | مهار تجزیه چربی | در شکم و پهلوها بیشتر است |
به‌همین دلیل، شکم چربی‌ای دارد که دیرتر وارد فرآیند سوخت‌وساز می‌شود و به رژیم و ورزش دیرتر پاسخ می‌دهد.
3. هورمون‌ها نقش مهمی دارند
- کورتیزول (هورمون استرس): سطح بالای مزمن آن باعث افزایش ذخیره چربی در ناحیه شکم می‌شود
- انسولین: مقاومت به انسولین باعث می‌شود بدن چربی احشایی را به‌سختی آزاد کند
- هورمون‌های جنسی (استروژن، تستوسترون): کاهش استروژن (مثلاً در دوران یائسگی) می‌تواند چربی شکمی را افزایش دهد
4. اولویت بدن در آزادسازی چربی ژنتیکی است
بدن هنگام کاهش وزن، بر اساس الگوی ژنتیکی و هورمونی خودش تصمیم می‌گیرد از کجا شروع به تجزیه چربی کند. در بسیاری از افراد، این فرآیند از:
- صورت، سینه، بازو یا پاها شروع می‌شود
- و چربی شکمی در مراحل پایانی کاهش می‌یابد
5. چربی احشایی بیشتر از کاهش کالری به تنظیم هورمونی نیاز دارد
برای کاهش چربی شکم، فقط رژیم غذایی کم‌کالری کافی نیست. باید به موارد زیر هم توجه کرد:
- خواب کافی
- مدیریت استرس
- کاهش مصرف قندهای ساده و نوشیدنی‌های شیرین
- فعالیت هوازی منظم و تمرین مقاومتی
جمع‌بندی علمی:
| عامل | اثر بر چربی شکمی |
|---|---|
| نوع چربی شکمی (احشایی) | مقاوم‌تر به چربی‌سوزی |
| گیرنده‌های آلفا در شکم | کاهش آزادسازی چربی |
| کورتیزول بالا | افزایش ذخیره چربی شکمی |
| مقاومت به انسولین | مهار تجزیه چربی در شکم |
| ژنتیک فردی | اولویت کاهش چربی در نقاط دیگر بدن |
نتیجه‌گیری:
اگر ناحیه شکم دیرتر از سایر نواحی بدن لاغر می‌شود، این موضوع:
- کاملاً طبیعی است
- به‌معنای شکست یا بی‌اثری رژیم نیست
بلکه به دلیل ویژگی‌های بیولوژیکی چربی احشایی، نقش هورمون‌ها و ژنتیک فردی است.
برای بهبود این روند، باید علاوه بر تغذیه و ورزش، بر استرس، خواب و قند خون نیز تمرکز کرد.
1 پسندیده