من شنیدم کمبود بعضی ویتامین‌ها مثل D یا B می‌تونه باعث بشه بدن چربی بیشتری ذخیره کنه، مخصوصاً توی ناحیه شکم. می‌خواستم بدونم از نظر علمی واقعاً این مسئله درسته؟ چه کمبودهایی می‌تونه باعث تجمع چربی شکم بشه؟
پرسش بسیار مهم و علمی‌ای مطرح کردید. بله، بر اساس شواهد علمی، کمبود برخی ریزمغذی‌ها (ویتامین‌ها و مواد معدنی) می‌تواند با افزایش تمایل بدن به ذخیره چربی، به‌ویژه در ناحیه شکم همراه باشد. البته تأثیر آن‌ها معمولاً غیرمستقیم و از طریق اختلال در تنظیم اشتها، متابولیسم، یا عملکرد هورمونی اتفاق می‌افتد، نه به‌صورت یک‌عامل تکی.
در ادامه توضیح می‌دهم:
کمبود چه ویتامین‌ها و مواد معدنی با چربی شکمی مرتبط است؟
1. ویتامین D
- یکی از قوی‌ترین شواهد مربوط به ویتامین D است.
- کمبود آن با:
- افزایش مقاومت به انسولین
- افزایش تمایل بدن به ذخیره چربی احشایی (شکمی)
- افزایش ترشح هورمون پاراتیروئید (PTH) → که با تحریک ساخت چربی در بدن همراه است
بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که افراد با سطح پایین‌تر ویتامین D، به‌طور متوسط چربی شکمی بیشتری دارند.
2. ویتامین‌های گروه B (به‌ویژه B1، B6، B12 و فولات)
- نقش مهمی در متابولیسم کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها دارند
- کمبود آن‌ها می‌تواند باعث:
- کند شدن متابولیسم پایه
- خستگی و بی‌تحرکی بیشتر
- افزایش استرس اکسیداتیو و التهاب کم‌درجه → مرتبط با چربی شکمی
3. منیزیم
- یکی از کلیدی‌ترین مواد معدنی در تنظیم حساسیت به انسولین و عملکرد متابولیک است
- کمبود آن با:
- افزایش خطر سندرم متابولیک
- افزایش چربی شکمی
- اختلال در خواب و افزایش استرس (که هر دو چاقی شکمی را تشدید می‌کنند)
4. آهن (در زنان)
- کم‌خونی فقر آهن ممکن است باعث:
- خستگی، کاهش تحرک و سوخت‌وساز پایین‌تر شود
- درنتیجه، باعث تجمع چربی بیشتر (غیرمستقیم) گردد
- همچنین ممکن است عملکرد تیروئید را تضعیف کند (در صورت همراهی با کمبود ید یا فقر مزمن آهن)
5. زینک (روی)
- در تنظیم اشتها، انسولین، و متابولیسم چربی نقش دارد
- کمبود آن می‌تواند:
- احساس گرسنگی مداوم ایجاد کند
- اختلال در متابولیسم چربی ایجاد نماید
نتیجه‌گیری علمی:
| ریزمغذی | اثر احتمالی کمبود | ارتباط با چربی شکمی |
|---|---|---|
| ویتامین D | مقاومت به انسولین، تنظیم چربی |  بالا (شواهد قوی) |
| ویتامین‌های B | اختلال متابولیسم، خستگی |  متوسط |
| منیزیم | اختلال انسولین، استرس | بالا |
| آهن | کاهش تحرک، کم‌کاری تیروئید | متوسط |
| زینک (روی) | افزایش اشتها، التهاب | متوسط تا بالا |
پیشنهاد:
اگر دچار چربی شکمی مقاوم به رژیم هستید، بررسی آزمایشگاهی سطوح ویتامین D، B12، فریتین (آهن)، منیزیم و زینک می‌تواند مفید باشد. اصلاح کمبودها در کنار تغذیه و ورزش، تأثیر چشم‌گیری بر تنظیم متابولیسم دارد.
1 پسندیده