آیا لبنیات پرچرب به مقاومت به انسولین کمک می‌کنن یا جلوی اون رو می‌گیرن؟
آیا لبنیات پرچرب به مقاومت به انسولین کمک می‌کنند یا از آن پیشگیری می‌کنند؟
خلاصه پاسخ:
مصرف متعادل لبنیات پرچرب (مانند ماست، پنیر و شیر پرچرب)، به‌ویژه لبنیات تخمیرشده، در بیشتر مطالعات با افزایش مقاومت به انسولین همراه نبوده، بلکه حتی ممکن است از آن پیشگیری کند.
شواهد علمی چه می‌گویند؟
1. لبنیات و خطر دیابت نوع ۲
تحقیقات وسیع مانند مطالعات EPIC, Nurses’ Health Study, و PURE study نشان داده‌اند که:
- افرادی که لبنیات پرچرب مصرف می‌کنند (به‌ویژه ماست یا پنیر)، در مقایسه با افرادی که لبنیات کم‌چرب یا اصلاً لبنیات مصرف نمی‌کنند، خطر کمتری برای ابتلا به دیابت نوع ۲ دارند.
- اسیدهای چرب خاص موجود در لبنیات، مانند:
- پنتادکانوئیک اسید (C15:0)
- هگزادکانوئیک اسید (C17:0)
می‌توانند شاخص‌های مقاومت به انسولین را کاهش دهند.
2. مکانیسم‌های احتمالی اثر مفید لبنیات پرچرب:
- اثر ضدالتهابی چربی‌های لبنی: برخلاف چربی‌های اشباع صنعتی (مثل مارگارین یا فست‌فود)، چربی‌های لبنی ممکن است باعث کاهش التهاب خفیف مزمن شوند که یکی از عوامل زمینه‌ساز مقاومت به انسولین است.
- پروبیوتیک‌های موجود در لبنیات تخمیرشده (مثل ماست و کفیر): این مواد می‌توانند فلور روده را بهبود دهند و از این طریق باعث کاهش التهاب، بهبود متابولیسم گلوکز و انسولین شوند.
- افزایش حس سیری: چربی باعث تأخیر در تخلیه معده و افزایش سیری می‌شود و در نتیجه به کاهش مصرف قندهای ساده و پرخوری کمک می‌کند.
اما چه زمانی ممکن است مشکل‌ساز شود؟
اگر مصرف لبنیات پرچرب:
- بیش‌ازحد باشد (مثلاً همراه با پرخوری کالری کل)
- همراه با رژیم غذایی پرقند یا کم‌فیبر باشد
- با فعالیت بدنی ناکافی یا زمینه ژنتیکی همراه باشد
در این صورت ممکن است به افزایش چربی شکمی و مقاومت به انسولین کمک کند. بنابراین، کیفیت رژیم کلی و تعادل انرژی مهم‌تر از نوع لبنیات به‌تنهایی‌ست.
جمع‌بندی نهایی:
| نکته | توضیح |
|---|---|
| لبنیات پرچرب در حد متعادل |
ممکن است به کاهش مقاومت به انسولین کمک کند، به‌ویژه اگر تخمیرشده باشد (مثل ماست یا پنیر طبیعی) |
 لبنیات پرچرب به‌همراه رژیم ناسالم |
در صورت مصرف افراطی یا همراه با شکر، فست‌فود و بی‌تحرکی، می‌تواند اثر منفی داشته باشد |
 توصیه |
استفاده از لبنیات کامل و طبیعی (نه شیرین‌شده یا فرآوری‌شده) در چارچوب یک رژیم متعادل مفید است |