چرا بعضی‌ها با اینکه لاغرن، باز هم مقاومت به انسولین دارن؟
سؤال بسیار دقیقی مطرح کردید، و پاسخ آن به ترکیبی از ژنتیک، سبک زندگی، کیفیت تغذیه، توزیع چربی در بدن، و عملکرد سلولی برمی‌گردد. در ادامه، توضیح می‌دهم که چرا برخی افراد با وجود وزن نرمال یا حتی پایین، دچار مقاومت به انسولین هستند:
۱. چاقی لاغرنما (TOFI: Thin Outside, Fat Inside)
برخی افراد ظاهراً لاغرند، اما در بدن آن‌ها میزان زیادی چربی احشایی (چربی اطراف اندام‌های داخلی، به‌ویژه در شکم، کبد، لوزالمعده) تجمع پیدا کرده است. این نوع چربی برخلاف چربی زیرپوستی، فعال‌تر و خطرناک‌تر است و باعث اختلال در عملکرد انسولین می‌شود.
مطالعات تصویربرداری MRI نشان داده‌اند که افراد TOFI، با وجود BMI طبیعی، ممکن است چربی کبدی یا شکمی زیادی داشته باشند.
۲. ژنتیک و سابقه خانوادگی
در برخی افراد، ژنتیک نقش مهمی در تنظیم پاسخ سلول‌ها به انسولین دارد. حتی اگر وزن بدن طبیعی باشد، ممکن است گیرنده‌های انسولین به‌خوبی عمل نکنند. در این موارد، مقاومت به انسولین ممکن است از سنین پایین بدون چاقی قابل مشاهده باشد.
۳. تغذیه ناسالم بدون پرخوری
لاغری به‌معنای سالم‌بودن نیست. کسی ممکن است وزن مناسبی داشته باشد اما:
- قند زیاد مصرف کند (مثلاً نوشیدنی‌های شیرین، شیرینی، آبمیوه‌ها)
- فیبر کافی مصرف نکند
- تغذیه یکنواخت و فقیر از نظر ریزمغذی‌ها داشته باشد
این نوع تغذیه باعث افزایش سطح انسولین، التهاب و در نهایت مقاومت سلولی به انسولین می‌شود.
۴. کم‌خوابی، استرس مزمن یا بی‌تحرکی
فردی ممکن است ظاهر لاغر داشته باشد، اما به‌دلیل:
- بی‌خوابی مزمن
- سطح بالای استرس روزانه
- نداشتن فعالیت بدنی کافی
در معرض مقاومت به انسولین قرار گیرد. این عوامل بر هورمون‌هایی مثل کورتیزول، لپتین و انسولین تأثیر مستقیم دارند.
۵. سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) در خانم‌ها
در برخی خانم‌ها، به‌ویژه در وزن نرمال یا کم، مقاومت به انسولین می‌تواند یکی از نشانه‌های پنهان سندروم PCOS باشد — حتی اگر علائم آشکاری مثل افزایش وزن یا آکنه وجود نداشته باشد.
۶. التهاب مزمن یا اختلال در میکروبیوم روده
اختلال در ترکیب باکتری‌های مفید روده (میکروبیوم) یا التهاب خفیف اما مزمن می‌تواند حساسیت سلول‌ها به انسولین را کاهش دهد — حتی اگر فرد چاق نباشد.
نتیجه‌گیری:
رنج بردن از مقاومت به انسولین، الزماً به چاقی ظاهری مربوط نیست. مقاومت به انسولین می‌تواند در افراد لاغر هم بروز کند، به‌ویژه اگر:
- سابقه خانوادگی دیابت دارند
- چربی شکمی یا کبد چرب دارند
- فعالیت بدنی کمی دارند
- از نظر تغذیه‌ای سبک نادرستی دارند
- خواب یا مدیریت استرس‌شان دچار اختلال است
1 پسندیده