یکی از سوال های رایجی که در ماه رمضان پرسیده می شود این هست که آیا یک فرد دیابتی امکان اینکه روزه بگیره براش وجود داره یا خیر؟. روزه داری در دیابت چگونه هست؟. و اینکه این موضوع درمورد دیابت نوع یک و نوع دو متفاوت هست؟.
اگر مجاز به روزه گرفتن هست، چه نکاتی رو باید رعایت بکنه؟
روزه‌داری در افراد دیابتی بسته به نوع دیابت، سطح کنترل قند خون، درمان دارویی و شرایط کلی فرد متفاوت است. برخی از بیماران دیابتی می‌توانند با رعایت اصول تغذیه‌ای و پایش منظم قند خون، روزه بگیرند، در حالی که برای برخی دیگر، روزه‌داری می‌تواند خطرات جدی ایجاد کند.
تفاوت بین دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ در روزه‌داری
دیابت نوع ۱:
- افرادی که انسولین دریافت می‌کنند در معرض خطر افت شدید قند خون (هیپوگلیسمی)، افزایش قند خون (هایپرگلیسمی) و کتواسیدوز دیابتی (DKA) هستند.
- روزه‌داری برای این افراد معمولاً توصیه نمی‌شود، مگر در شرایط بسیار خاص و تحت نظارت دقیق پزشک و با تنظیم دقیق دوز انسولین.
دیابت نوع ۲:
- اگر دیابت نوع ۲ به‌خوبی کنترل شده باشد و فرد از داروهای خوراکی یا انسولین‌های طولانی‌اثر استفاده کند، ممکن است با رعایت نکات لازم بتواند روزه بگیرد.
- افرادی که دارای عوارض دیابت، قند خون کنترل‌نشده یا نیازمند انسولین‌های متعدد در روز هستند، بهتر است روزه نگیرند.
- بر اساس استانداردهای مراقبت در دیابت ۲۰۲۵، برای تعیین میزان خطر روزه‌داری، از یک امتیاز خطر استفاده می‌شود که فاکتورهایی مانند مدت بیماری، سطح HbA1c، نوع دارو، عوارض کلیوی و قلبی، و سابقه هیپوگلیسمی را بررسی می‌کند.
اگر پزشک اجازه روزه‌داری بدهد، چه نکاتی را باید رعایت کرد؟
استانداردهای مراقبت در دیابت ۲۰۲۵ تأکید دارند که برای کاهش خطرات روزه‌داری، این نکات رعایت شود:
پایش مداوم قند خون:
- بررسی مرتب قند خون (قبل از سحری، وسط روز، قبل از افطار و چند ساعت بعد از افطار)
- اگر قند خون کمتر از ۷۰ mg/dL یا بیشتر از ۳۰۰ mg/dL شد، باید روزه را شکست.
وعده سحری را حذف نکنید:
- مصرف غذاهای حاوی پروتئین، چربی‌های سالم و فیبر برای جلوگیری از افت قند خون در طول روز
- پرهیز از کربوهیدرات‌های ساده مانند نان سفید، برنج سفید و قندهای تصفیه‌شده
افطار را با غذای سبک شروع کنید:
- مصرف مواد غذایی کم‌گلیسمی (Low GI) مانند سبزیجات، پروتئین و چربی‌های سالم
- پرهیز از پرخوری و مصرف زیاد کربوهیدرات در یک وعده
آب کافی بنوشید:
- نوشیدن حداقل ۸ تا ۱۰ لیوان آب بین افطار و سحر برای جلوگیری از کم‌آبی و جلوگیری از افزایش غلظت خون
تنظیم داروها طبق توصیه پزشک:
- برخی از داروها مانند مهارکننده‌های SGLT2 و سولفونیل‌اوره‌ها نیاز به تنظیم دوز دارند
- استفاده از انسولین‌های طولانی‌اثر ممکن است نیاز به تنظیم دوز داشته باشد
کاهش زمان نشستن و انجام فعالیت بدنی سبک:
- از فعالیت‌های بدنی شدید در طول روز پرهیز کنید تا خطر افت قند خون کاهش یابد.
- پیاده‌روی سبک بعد از افطار توصیه می‌شود.
استانداردهای مراقبت در دیابت ۲۰۲۵ تأکید دارند که تصمیم‌گیری برای روزه‌داری، باید حتماً تحت نظر پزشک و متخصص تغذیه انجام شود.
اگر نمی‌دانید که آیا روزه گرفتن برای شما ایمن است یا خیر، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
1 پسندیده