قارچ گانودرما (Ganoderma lucidum) که به نام قارچ رِیشی نیز شناخته میشود، یک قارچ دارویی است که در طب سنتی چینی برای مدیریت بیماریهای مختلف از جمله دیابت به کار میرود. این قارچ حاوی ترکیباتی مانند پلیساکاریدها، تریترپنوئیدها و آنتیاکسیدانها است که گفته میشود میتوانند اثرات مثبتی بر متابولیسم گلوکز و سیستم ایمنی داشته باشند. اما سؤال اصلی این است که آیا شواهد علمی قابلاعتمادی برای اثبات این اثرات وجود دارد یا خیر.
بررسی شواهد علمی درباره تأثیر قارچ گانودرما بر دیابت
کاهش قند خون
مطالعات حیوانی و آزمایشگاهی نشان دادهاند که پلیساکاریدهای موجود در گانودرما میتوانند:
بهبود حساسیت به انسولین را تحریک کنند.
کاهش جذب گلوکز در روده و افزایش مصرف آن در بافتها را بهبود دهند.
کاهش قند خون و بهبود نشانگرهای مرتبط با دیابت مانند HbA1c را در برخی مدلهای حیوانی نشان دادهاند.
آیا شواهد انسانی کافی است؟
مطالعات انسانی محدود هستند
تعداد کمی از آزمایشهای بالینی برای بررسی تأثیر گانودرما بر دیابت در انسان انجام شدهاند. برخی از این مطالعات نشاندهنده بهبود خفیف در کنترل قند خون بودهاند، اما بسیاری از این تحقیقات محدود به تعداد کم شرکتکنندگان، دورههای کوتاهمدت، یا طراحی ضعیف بودند که نتایج را قابلاتکا نمیکند.
نبود استانداردهای دوز مصرفی
در بسیاری از مطالعات دوزهای مختلفی از عصاره گانودرما استفاده شده است، و دستورالعمل قطعی برای دوز مؤثر و ایمن وجود ندارد.
مراجعات سازمانهای معتبر پزشکی
تاکنون سازمانهای بهداشتی و پزشکی بزرگ مانند انجمن دیابت آمریکا (ADA) و سازمان جهانی بهداشت (WHO) قارچ گانودرما را به عنوان یک درمان مؤثر یا تأییدشده برای دیابت توصیه نکردهاند.
خطرات و ملاحظات مصرف قارچ گانودرما
تداخل دارویی: گانودرما ممکن است با داروهای کاهش قند خون، داروهای ضدانعقاد و سایر داروها تداخل داشته باشد.
اثرات جانبی: مصرف طولانیمدت و بیرویه میتواند عوارضی مانند ناراحتیهای گوارشی، خشکی دهان، سرگیجه یا واکنشهای آلرژیک ایجاد کند.
به تبلیغات اغواکننده اعتماد نکنید
بسیاری از تبلیغات گانودرما بهعنوان یک درمان قطعی یا جایگزین برای داروهای دیابت علمی نیستند. این ادعاها معمولاً بدون پشتوانه علمی قوی مطرح میشوند و ممکن است سلامت شما را به خطر بیندازند. نباید گول تبلیغات را خورد. هرگونه استفاده از مکملها باید تحت نظارت پزشک باشد و بههیچوجه جایگزین درمانهای استاندارد و تغییرات سبک زندگی نشود.
جمعبندی نهایی
شواهد علمی موجود درباره گانودرما امیدبخش اما ناکافی هستند.
این قارچ میتواند به عنوان مکمل همراه با درمان استاندارد مورد توجه باشد، اما نباید بهعنوان جایگزین استفاده شود.
مدیریت دیابت بر اصلاح رفتارهای غذایی، فعالیت بدنی، و مصرف داروهای تجویزشده توسط پزشک تکیه دارد و مکملها تنها نقش حمایتی دارند.