مطالعه‌ای که اخیراً با استفاده از داده‌های UK Biobank انجام شده است، شامل 386,937 شرکت‌کننده بود که از سال 2006 تا 2010 ثبت‌نام شده و تا سال 2018 پیگیری شدند. این مطالعه به بررسی رابطه بین قرارگیری طولانی‌مدت در معرض آلودگی هوا و خطر مرگ و میر، و اثرات محافظتی رژیم غذایی سالم، به‌ویژه مصرف بالا از سبزیجات، پرداخته است.
آلودگی هوا و خطر مرگ و میر
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که قرارگیری طولانی‌مدت در معرض آلودگی هوا، شامل ذرات معلق (PM2.5 و PM10)، دی‌اکسید نیتروژن (NO2) و اکسیدهای نیتروژن (NOx)، با افزایش خطر مرگ و میر از تمام علل مرتبط است.
ویژه‌گی این مطالعه، ارتباط بین قرارگیری در معرض PM2.5 و افزایش خطر بیماری‌های قلبی-عروقی و مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی است.
نقش محافظتی رژیم غذایی سالم
یکی از مهم‌ترین یافته‌های این مطالعه، پتانسیل رژیم غذایی سالم برای کاهش اثرات منفی آلودگی هواست. افرادی که رژیم غذایی سالم‌تری داشتند، با مصرف بیشتر سبزیجات، میوه‌ها و ماهی، و محدود کردن مصرف گوشت قرمز و گوشت‌های فرآوری‌شده، نشان دادند که خطر مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا در آن‌ها کمتر بود.
مصرف سبزیجات تأثیر بسیار قابل توجهی داشت. مطالعه نشان داد که هرچه مصرف سبزیجات بیشتر باشد، ارتباط بین آلودگی هوا و مرگ‌ومیر از تمام علل ضعیف‌تر می‌شود.
چگونگی مقابله رژیم غذایی با اثرات آلودگی هوا
محققان بر این باورند که اثر محافظتی رژیم غذایی سالم، به‌ویژه مصرف سبزیجات، به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی آن‌هاست.
سبزیجات و میوه‌ها حاوی ویتامین‌ها، کاروتنوئیدها و سایر آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که به مقابله با استرس اکسیداتیو و التهاب ناشی از آلودگی هوا کمک می‌کنند. این فرایندها نقش کلیدی در بروز مشکلات سلامتی مختلف از جمله اختلال در عملکرد اندوتلیال، لخته شدن خون و تصلب شرایین دارند که همگی به بیماری‌های قلبی-عروقی و سایر مشکلات جدی سلامتی منجر می‌شوند.
این مطالعه به همراه سایر تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم غذایی سالم می‌تواند اثرات منفی آلودگی هوا را کاهش دهد.
نکات مهم
اگرچه نتایج این مطالعه بسیار قابل توجه است، اما لازم است برخی محدودیت‌ها نیز مدنظر قرار گیرد، از جمله احتمال وجود عوامل مداخله‌گر و ناتوانی در اثبات رابطه علت و معلولی به دلیل طراحی مشاهده‌ای مطالعه.
محققان به ضرورت تحقیقات بیشتر، به‌ویژه مطالعات مداخله‌ای، برای تایید این یافته‌ها و بررسی رابطه علت و معلولی بین رژیم غذایی و مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا اشاره کرده‌اند.
نکات کلیدی
- قرارگیری طولانی‌مدت در معرض آلودگی هوا خطر قابل توجهی برای سلامت انسان به همراه دارد و می‌تواند خطر مرگ زودرس را از جمله بیماری‌های قلبی-عروقی افزایش دهد.
- پیروی از رژیم غذایی سالم، با تأکید بر مصرف زیاد سبزیجات، می‌تواند این خطرات را کاهش دهد و بدن را با آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات ضدالتهابی تجهیز کند تا اثرات منفی آلودگی هوا را مقابله کند.
- انتخاب‌های غذایی آگاهانه برای ارتقاء سلامت عمومی و بهبود کیفیت زندگی، به‌ویژه در محیط‌هایی با سطح بالای آلودگی هوا، امری حیاتی است.
این مطالعه بر اهمیت توجه به عوامل محیطی و شیوه زندگی برای محافظت از سلامت عمومی تأکید دارد.