مورینگا (Moringa oleifera)، که به نام “درخت معجزه” نیز شناخته میشود، به دلیل ترکیبات زیستفعال و خواص دارویی بالقوهاش، در مطالعات علمی به عنوان یک درمان مکمل برای دیابت مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه، شواهد علمی در این زمینه را به تفصیل بررسی میکنیم:
ترکیبات زیستفعال مورینگا و مکانیسم اثر
برگهای مورینگا حاوی ترکیباتی نظیر:
آنتیاکسیدانها: مانند کوئرستین، کلروژنیک اسید و فلاونوئیدها.
پروتئینها: که ممکن است بر فعالیت آنزیمهای مرتبط با متابولیسم قند اثر بگذارند.
ویتامینها و مواد معدنی: مانند ویتامین C و پتاسیم.
ایزوتیوسیاناتها: که اثرات ضدالتهابی و ضد دیابتی نشان دادهاند.
این ترکیبات ممکن است با کاهش استرس اکسیداتیو، بهبود عملکرد انسولین، و کاهش مقاومت به انسولین، به کنترل قند خون کمک کنند.
شواهد علمی درباره اثر مورینگا در دیابت
۱. مطالعات حیوانی
در یک مطالعه بر روی موشهای دیابتی، عصاره برگ مورینگا توانست سطح قند خون را بهطور قابلتوجهی کاهش دهد و حساسیت به انسولین را بهبود بخشد. همچنین، این عصاره از آسیبهای کلیوی مرتبط با دیابت جلوگیری کرد.
مطالعه دیگری نشان داد که مصرف عصاره مورینگا باعث افزایش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانی و کاهش استرس اکسیداتیو در موشها شد.
۲. مطالعات انسانی
مطالعات کوتاهمدت:
در یک مطالعه بر روی ۳۰ زن، مصرف ۷ گرم پودر برگ مورینگا به مدت سه ماه باعث کاهش ۱۳.۵ درصدی قند خون ناشتا شد.
مطالعه دیگری که بر روی افراد مبتلا به دیابت انجام شد، نشان داد که افزودن ۵۰ گرم برگ مورینگا به وعده غذایی باعث کاهش ۲۱ درصدی افزایش قند خون پس از غذا شد.
مطالعات بلندمدت: تعداد مطالعات بلندمدت با کیفیت بالا محدود است، اما نتایج اولیه نشان میدهند که مورینگا میتواند به عنوان یک مکمل مفید در کنار درمانهای استاندارد مورد استفاده قرار گیرد.
۳. اثرات مورینگا بر دیگر شاخصهای دیابت
مطالعات نشان دادهاند که مورینگا ممکن است علاوه بر کاهش قند خون:
سطح چربیهای خون (کلسترول و تریگلیسیرید) را کاهش دهد.
التهاب سیستمیک را کنترل کند، که در پیشگیری از عوارض دیابت مؤثر است.
اثر محافظتی بر روی کبد و کلیهها داشته باشد.
محدودیتها و چالشهای موجود در تحقیقات
اندازه نمونهها: بسیاری از مطالعات بر روی تعداد کمی از افراد انجام شده و نمیتوان نتایج آنها را به جمعیتهای بزرگتر تعمیم داد.
مدت زمان بررسی: اکثر مطالعات کوتاهمدت بودهاند و اثرات طولانیمدت مورینگا بهطور کامل مشخص نیست.
دوز بهینه: دوز استاندارد مورینگا برای دیابت هنوز بهطور قطعی تعیین نشده است.
تداخلات دارویی: مورینگا ممکن است با داروهای کاهنده قند خون تداخل داشته باشد و باعث هیپوگلیسمی (افت شدید قند خون) شود.
ملاحظات مصرف مورینگا
مکمل درمان: مورینگا نباید جایگزین داروهای تجویزشده برای دیابت شود، بلکه میتواند بهعنوان یک مکمل در کنار درمانهای استاندارد استفاده شود.
مشاوره پزشکی: قبل از شروع مصرف، بهویژه اگر داروهای دیابت مصرف میکنید، با پزشک خود مشورت کنید.
روش مصرف: برگهای مورینگا معمولاً به صورت پودر، چای یا کپسول استفاده میشوند. مصرف بیش از حد ممکن است عوارض گوارشی مانند اسهال ایجاد کند.
جمعبندی
مورینگا یک گیاه دارویی با ترکیبات آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی است که شواهد علمی اولیه، اثرات مثبتی را در مدیریت قند خون و دیابت نشان دادهاند. با این حال، برای تأیید قطعی اثربخشی آن و تعیین دوز و شرایط مصرف، مطالعات بیشتری با جمعیتهای بزرگتر و مدت زمان طولانیتر لازم است. این گیاه میتواند بهعنوان یک مکمل طبیعی در کنار درمانهای استاندارد دیابت و تغییرات سبک زندگی مانند رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم، مفید باشد.