قرص متفومین چیست؟
چه نام های تجاری ای دارد؟
عوارض و فواید آن چیست؟
متفورمین یه داروی خوراکی برای کنترل قند خون در دیابت نوع ۲ هست. متفورمین با کاهش تولید قند در کبد و افزایش جذب قند توسط عضلات و بافت ها باعث تنظیم قند خون میشود
نامهای تجاری:
گلوکوفاژ، متفورمین هگزال، دیافور، ژنیو و…
انواع متفورمین:
-
ساده (Immediate Release - IR): حداکثر ۲–۳ بار در روز مصرف میشه.
-
طولانیرهش (Extended Release - XR یا ER): فقط یک بار در روز مصرف میشه و عوارض گوارشی کمتری داره.
فواید:
-
کاهش قند خون
-
کمک به کاهش وزن در بعضی افراد
-
بهبود تخمدان پلیکیستیک (PCOS)
عوارض شایع:
-
تهوع، نفخ، اسهال (مخصوصاً نوع ساده)
-
کمبود ویتامین B12 در مصرف طولانی
-
اسیدوز لاکتیک (نادر ولی جدی)
نکته:
متفورمین بهتره با غذا مصرف بشه تا عوارض گوارشی کمتر بشن
1 پسندیده
متفورمین: مزایا، معایب و نامهای تجاری آن در ایران
متفورمین (Metformin) بدون شک یکی از شناختهشدهترین و پرکاربردترین داروها در جهان است که به عنوان خط اول درمان دیابت نوع ۲ و بسیاری از مشکلات متابولیک دیگر شناخته میشود. این دارو با وجود قدمت، همچنان به دلیل اثربخشی بالا، قیمت مناسب و ایمنی نسبی، جایگاه ویژهای در علم پزشکی دارد. در این مقاله به بررسی جامع مزایا، معایب و انواع نامهای تجاری متفورمین در ایران میپردازیم.
مزایای کلیدی متفورمین: فراتر از کنترل قند خون
فواید متفورمین به درمان دیابت محدود نمیشود و همین موضوع آن را به دارویی منحصربهفرد تبدیل کرده است.
۱. کنترل مؤثر دیابت نوع ۲:
- کاهش تولید قند در کبد: اصلیترین کار متفورمین، مهار تولید و آزادسازی گلوکز اضافی توسط کبد است.
- افزایش حساسیت به انسولین: این دارو به سلولهای بدن، به ویژه در عضلات، کمک میکند تا به انسولین پاسخ بهتری دهند و قند را به طور مؤثرتری از خون جذب کنند.
- ایمنی بالا: از آنجا که متفورمین باعث تحریک ترشح انسولین نمیشود، مصرف آن به تنهایی معمولاً خطر افت قند خون (هیپوگلیسمی) را به همراه ندارد.
۲. کمک به کاهش وزن: متفورمین یک قرص لاغری نیست، اما میتواند به عنوان یک ابزار کمکی در مدیریت وزن عمل کند. این دارو با بهبود حساسیت به انسولین، کاهش اشتها در برخی افراد و تغییر میکروبیوم روده، به شکستن چرخه ذخیره چربی کمک کرده و روند کاهش وزن را تسهیل میکند.
۳. درمان سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS): در بسیاری از زنان مبتلا به تنبلی تخمدان، ریشه مشکل «مقاومت به انسولین» است. متفورمین با هدف قرار دادن همین مشکل، به کاهش سطح انسولین خون، تنظیم هورمونها، بازگرداندن چرخه قاعدگی منظم و بهبود تخمکگذاری کمک شایانی میکند.
۴. سلامت قلب و عروق: مطالعات نشان دادهاند که مصرف متفورمین در بیماران دیابتی میتواند به کاهش خطر حملات قلبی و سکتههای مغزی کمک کند.
معایب و عوارض جانبی متفورمین: نکاتی که باید بدانید
با وجود مزایای فراوان، متفورمین نیز مانند هر داروی دیگری میتواند عوارض جانبی داشته باشد که البته اغلب آنها خفیف و گذرا هستند.
۱. عوارض گوارشی (شایعترین):
- تهوع، اسهال، نفخ، دلدرد و احساس طعم فلزی در دهان شایعترین عوارض متفورمین هستند.
- راهکار: این عوارض معمولاً در ابتدای درمان بروز کرده و به مرور زمان کاهش مییابند. مصرف دارو همراه یا بعد از غذا و شروع درمان با دوز پایین میتواند به کاهش این مشکلات کمک کند. قرصهای آهستهرهش (XR) نیز تحمل گوارشی بهتری دارند.
۲. کمبود ویتامین B12: مصرف طولانیمدت متفورمین میتواند جذب ویتامین B12 را در روده مختل کند. این کمبود میتواند منجر به کمخونی یا مشکلات عصبی (نوروپاتی) شود.
- راهکار: پزشک ممکن است آزمایش دورهای سطح ویتامین B12 را توصیه کرده و در صورت نیاز، مصرف مکمل را تجویز نماید.
۳. اسیدوز لاکتیک (بسیار نادر اما جدی): این عارضه که به دلیل تجمع اسید لاکتیک در خون رخ میدهد، بسیار نادر اما خطرناک است. ریسک آن در افرادی با نارسایی شدید کلیوی، مشکلات کبدی یا مصرف بیش از حد الکل افزایش مییابد. به همین دلیل، مصرف متفورمین در این افراد ممنوع است.
نامهای تجاری متفورمین در ایران
متفورمین توسط شرکتهای داروسازی متعددی در ایران تولید میشود و با نامهای تجاری مختلفی در داروخانهها موجود است. برخی از رایجترین این نامها عبارتند از:
- گلوکوفاژ (Glucophage): یکی از معروفترین و قدیمیترین برندهای متفورمین.
- آپو-متفورمین (Apo-Metformin)
- متفورمین هگزال (Metformin Hexal)
- زوگر (Zoger): (نوع پیوستهرهش)
- گلای وانس (Gly-once): (نوع پیوستهرهش)
- گلوکودر (Glucodar)
- متفورتکس (Metfortex)
- مهبامت (Mahbamet)
- رهامت (Rahamet)
- نودیاکس (Nodiax)
- متفورسام (Metforsam)
علاوه بر این، متفورمین به صورت ترکیبی با سایر داروهای دیابت نیز تولید میشود، مانند:
- زیپمت (Zipmet): ترکیب متفورمین و سیتاگلیپتین
- گلیفورمین (Glyformin): ترکیب متفورمین و گلیبنکلامید